ODZNAKA „KORPUŚNA”

W dniach 6 – 7 października 1984 roku, w Żaganiu, podczas spotkania weteranów walk II Wojny Światowej powstał Klub Kombatantów 1. Drezdeńskiego Korpusu Pancernego WP (1. DKPanc WP). 30 listopada 1984 roku odbyło się pierwsze posiedzenie Zarządu Klubu podczas którego przyjęto uchwałę o opracowaniu monografii poświęconej 1. Korpusowi Pancernemu oraz zatwierdzono wzór odznaki „organizacyjnej” dla członków Klubu, która będzie wręczana uczestnikom walk na kolejnych zjazdach.
Polskie przepisu regulują ustanawianie oraz używanie odznak i są unormowane przepisami prawa. Ustawa z 21 grudnia 1978 roku o odznakach i mundurach, dzieli odznaki na:
- honorowe, stanowiące wyróżnienie za zasługi położone:
w działalności państwowej lub społecznej stanowiącej istotny wkład w rozwój całego kraju, w rozwój określonej dziedziny gospodarki lub administracji państwowej, w rozwój określonego województwa albo w rozwój określonej organizacji gospodarczej,w działalności statutowej organizacji spółdzielczych lub organizacji społecznych,
- organizacyjne, stanowiące oznaczenie organizacji społecznej lub spółdzielczej albo innej jednostki organizacyjnej bądź przynależności do takiej organizacji lub jednostki organizacyjnej,
- okolicznościowe, upamiętniające rocznice, wystawy, zgromadzenia lub inne wydarzenia.

Odznaki honorowe są w Polsce ustanawiane, zależnie od ich rodzaju, przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (wcześniej Radę Państwa), Radę Ministrów, ministrów, sejmiki województw lub naczelne organy organizacji spółdzielczych lub społecznych. Ustanowienie odznaki honorowej wymaga zgody Prezydenta RP. Od roku 2000 ustanawianie innych odznak nie wymaga zezwolenia organów administracji państwowej. Odznaka jest to graficzny symbol lub znak symbolizujący przynależność do jakiejś grupy, posiadanie specjalnej umiejętności lub specjalnego wyróżnienia (jako odznaczenie). Występuje w formie metalowego znaczka, wstążki, naszywki, medalu bądź innych opracowanych form. Może być nadawana zarówno przez władze państwowe, jak i instytucje społeczne i naukowe oraz powstałe w tym celu komisje nadawcze.

Pierwsza „organizacyjna” przedstawia na awersie orła bez korony z rozpostartymi skrzydłami osłaniającymi czołg T-34/85. Na wysokości gąsienic biały napis „1 KPanc” wykonany białą emalią. Niżej flaga biało-czerwona zagięta z prawej strony ku górze do wysokości lewego błotnika czołgu. Flaga wykonana białą i czerwoną emalią. Odznakę wykonano metodą tłoczenia z mosiężnej blachy. U góry przypinka o wymiarach – wysokości 5 mm, szerokość 23 mm z agrafką z tyłu do mocowania na ubiorze lub mundurze, która ma pole prostokąta w kształcie flagi w barwach wojsk pancernych, czarno-pomarańczowych. Połączona z odznaką za pomocą haczyka przylutowanego do orła i przechodzącego przez otwór w przypince. Odznaka z przypinką ma pole o wysokości 55 mm i szerokości 23 mm. Orzeł z czołgiem i flagą biało-czerwoną w obrysie kwadratu 23 mm x 23 mm. Rewers odznaki gładki, bez oznaczeń. Na posiedzeniu Zarządu Klubu w Warszawie, 5 grudnia 1985 roku, przyjęto wniosek o wykonaniu i doręczeniu członkom Klubu, którzy otrzymali odznakę organizacyjną, legitymacji do odznaki. Postanowiono także o założeniu Kroniki Klubu Kombatantów 1. DKPanc, której prowadzenie powierzono ppłk. mgr. inż. Jerzemu Barczyńskiemu – byłemu żołnierzowi 2. Brygady Pancernej. Odznaka ta znajduje się w zbiorach Sali Tradycji 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej.

Druga „Honorowa, której awers opracowano na obrysie kwadratu o wymiarach 55 mm x 55 mm. Wykonana metodą tłoczenia i lakierowania ze stali. Przedstawia krzyż w kolorze żółtym z czarnym paskiem pośrodku. Na czarnym polu w pionie u góry cyfra 1, na dole napis PANC. W poziomie na czarnym polu od lewej litera D a z prawej litera K. Na okręgu znajdują się napisy: CHEŁM, NYSA, DREZNO, PRAGA. W środku na czerwonym okręgu z liśćmi wawrzynu na obrzeżu – orzeł Rzeczpospolitej Polskiej. Rewers – mocowanie na śrubkę z nakrętką tzw. wojskowe, przeznaczone do mundurów, kurtek. Na nakrętce napis: w górnej części A. PANASIUK, GRAWER, w dolnej części WARSZAWA, UL. ŚWIĘTOJAŃSKA 4/6. Trzywarstwowa odznaka pamiątkowa wykonana została z bardzo dużą precyzją z wysokiej jakości materiałów. Projekt Odznaki Honorowej zrealizowała Artystyczna Pracownia Grawerska Andrzeja Panasiuka w Warszawie ul. Świętojańska 4/6 w 1996 roku. Pracownia została założona w 1975 roku przez Mistrza Grawerskiego Andrzeja Panasiuka kontynuującego 50–letnią tradycję rodzinną. Specjalizuje się głównie w wykonywaniu orderów, odznaczeń, odznak pułkowych, krzyży kanonicznych, ryngrafów, herbów i sygnetów rodowych. Wykonuje odznaki i znaczki okolicznościowe, odznaki harcerskie. Prowadzi prace emalierskie swoich wyrobów w oparciu o najwyższej jakości kolorowe emalie ceramiczne. Wyroby, w zależności od zaleceń, pokrywane są metalami szlachetnymi – srebrem i złotem.  W maju 1997 roku po raz pierwszy wręczono Odznakę Honorową 1. Drezdeńskiego Korpusu Pancernego WP uczestnikom VII Ogólnopolskiego Zlotu Kombatantów 1. DKPanc. Odznakę wraz z legitymacją nadaje prezes Zarządu Głównego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Prawo do noszenia Odznaki Honorowej mają wszyscy frontowi żołnierze 1. KPanc. Stanowi ona szczególną rzadkość, bo choć zaliczana jest do tradycyjnych odznak pułkowych, posiada rangę odznaki „korpuśnej”. W 1999 roku Zarząd Klubu podjął uchwałę o wznowieniu wykonania Odznaki Honorowej wraz z legitymacją i wręczeniu jej wszystkim kombatantom korpusu.
W roku 2024 obchodzono 80. rocznicę powstania 1. Korpusu Pancernego Wojska Polskiego (1. KPanc WP), który rozpoczął formowanie w okresie od lipca do września 1944 roku w Ber¬dyczowie koło Żytomierza na Ukrainie. Następnie został przegrupowany w rejon Chełma na Lubelszczyźnie w okolice Sawina, Radzanowa, Klitna, Nowin, Janowa, Zawadówki, Chełma. W styczniu 1945 roku wyposażono go w pierwsze czołgi, działa pancerne i niezbędne zapasy wojenne. W międzyczasie prowadzono intensywne szkolenie bojowe z żołnierzami. Stan etatowy Korpusu, wielkość i jakość uzbrojenia oraz zalety techniczne sprzętu kwalifikowały go na trzecim miejscu po 1. i 2. Armii WP. Przebył liczący ponad 2 150 km szlak bojowy spod Berdyczowa na Ukrainie do Mielnika w Czechosłowacji. Pierwszy z dwóch żyjących żołnierzy (drugi Jan Walczyk z 2. BPanc) 1. Korpusu Pancernego, prezes Klubu Kombatantów 1. Drezdeńskiego Korpusu Pancernego, płk mgr inż. Eugeniusz Praczuk (4. BPanc ) rozpoczął przygotowania jubileuszowych uroczystości w 2023 roku.

Do Chełma zostały zaproszone delegacje 11. LDKPanc, 10. BKPanc, 34. BKPanc oraz żagańskich stowarzyszeń wojskowych: Stowarzyszenia Żołnierzy i Pracowników Wojska 3. Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich im. 3. Brygady Pancernej (Stowarzyszenie 3. pcz), Koła nr 10 Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ, Stowarzyszenia Tradycji 34. Brygady Kawalerii Pancernej oraz Koła nr 3 Związku Żołnierzy WP (ZŻWP). Pierwszy projekt wsparcia ww. uroczystości upamiętniający bohaterskich pancerniaków spod Budziszyna, Drezna i Mielnika – wydanie okolicznościowej widokówki zrealizowali: mjr dr Wiesław Chłopek ze ZŻWP oraz mjr Andrzej Miernicki ze Stowarzyszenia 3. pcz, który zaprojektował pocztówkę z dwoma różnymi rewersami wraz z trzema kopertami okolicznościowymi w komplecie z różnymi logotypami. Centralne uroczystości odbyły się w Chełmie od 9 do 11 maja. Drugim było wydanie przez Pocztę Polska dwóch bloków okolicznościowych znaczków spersonalizowanych. Na obu blokach znajdują się znaczki upamiętniające 80. rocznicę tamtych wydarzeń. W obu przypadkach jest to Odznaka Honorowa 1. Drezdeńskiego Korpusu Pancernego Wojska Polskiego która znajduje się na dwóch różnych logotypach opracowanych przez mjr. Andrzeja Miernickiego.

Komandor dyplomowany Henryk Leopold Kalinowski jest projektantem i twórcą pierwszej i drugiej odznaki Klubu Kombatantów 1. DKPanc. To On był pomysłodawcą, projektantem i wykonawcą obu odznak. Jego wspaniałe projekty odznak, medali, odznaczeń są znane na całym świecie. Od prezydentów, poprzez papieża, prezesów stowarzyszeń i innych osób funkcyjnych organizacji pozarządowych słyszał słowa podziękowanie i wielkie uznanie dla jego społecznej działalności. Komandor dypl. Marynarki Wojennej RP Henryk Leopold Kalinowski – oficer Wojska Polskiego, wyróżniony m.in.: Orderem Wojennym Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Partyzanckim, Orderem Krzyża Grunwaldu III kl., Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Medalem „Za udział w walkach o Berlin”, Medalem „Zasłużony na Polu Chwały”, Medalem za Warszawę 1939–1945 i wielu innymi. Urodził się na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej w Krzemieńcu na Wołyniu w rodzinie szlacheckiej Kalinowskich herbu „Kalinowce” Józefa i Heleny z d. Jastrzębskiej. Słuchacz kursu dla małoletnich KOP w Brasławiu. Po 17 września 1939 znalazł się na terenach zajętych przez ZSRR, pod okupacją sowiecką działał w ruchu partyzanckim na Wołyniu i Polesiu. Od marca 1944 w szeregach 1 Armii Wojska Polskiego, gdzie został przydzielony do 6 batalionu pontonowo - mostowego, wraz z którym przeszedł cały szlak bojowy zakończony zdobyciem Berlina. Po zakończeniu działań wojennych ukończył Oficerską Szkołę Saperów w Lublinie i został żołnierzem zawodowym w wojskach inżynieryjno-saperskich. Brał udział w akcji rozminowania kraju (1947-50). W 1951 przeniesiony do Sztabu Generalnego, a następnie do Dowództwa Marynarki Wojennej, gdzie otrzymał stanowisko szefa wydziału rozpoznawczego. Od 1980 na emeryturze. Działał w organizacjach kombatanckich: był sekretarzem, a następnie do końca życia prezesem Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych (ZKRPiBWP). Zmarł 27 grudnia 2020 w Warszawie.
"Motywacją do zaprojektowania i ustanowienia Honorowej Odznaki i nazwie „1 Drezdeński Korpus Pancerny" był niecny czyn wyeliminowania przez MON z karet wojennej chwały historycznych nazw, nadanych walczącym z niemieckim najeźdźcą jednostkom 1 i 2 Armii Wojska Polskiego. Unicestwiono nazwy jednostek: berliński, saski, nyski, łużycki, drezdeński, zaodrzański, brandenburski. Odznaka zyskała wielką popularność wśród członków Kombatanckiego Klubu zrzeszającego byłych żołnierzy 1 Drezdeńskiego Korpusu Pancernego największej jednostki tego charakteru w całych dziejach Wojska Polskiego. Zostały utrwalone na awersie nazwy – 1 DKPanc, Chełm, Nysa, Drezno, Praga /czeska/. Znacząca część kombatantów – pancerniaków osiedliła się na terytorium Dolnego Śląska. Byli tam wespół z dziesiątkami tysięcy osadników wojskowych z szeregów 1 i 2 Armii WP ostoją polskości i patriotyzmu".

kmdr Henryk Leopold Kalinowski
(projektant i wydawca Mini katalogu Honorowych i Pamiątkowych Odznaczeń Ustanowionych Przez Władze Związków Kombatanckich, Warszawa 2018 r., wydawca Agencja Reklamowa Raphael Sp. z o.o.).

mjr Andrzej Miernicki
21. 08. 2024 r.

Admin. Andrzej Miernicki